ΔΙΟΝΥΣΗΣ Β. ΒΡΟΧΙΔΗΣ, MD, PhD, FACS, FRCSC

Είδη Παθήσεων - Χολολιθίαση

Ορισμός

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται μέσα στη χοληδόχο κύστη και μοιάζουν με μικρά χαλίκα (εικόνα 1). Σχηματίζονται είτε από χοληστερόλη (οι περισσότεροι) είτε από χολερυθρίνη (χολοχρωστική που παράγεται από τον καταβολισμό της αιμοσφαιρίνης).

Κολικός ονομάζεται ο πόνος που προκαλείται ύστερα από την ενσφήνωση ενός χολολίθου στον κυστικό ή στο χοληδόχο πόρο (σωλήνες που μεταφέρουν ένζυμα της πέψης από τη χοληδόχο κύστη και από το συκώτι στο έντερο). Όταν η ενσφήνωση αυτή οδηγεί σε φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, τότε έχουμε την ανάπτυξη χολοκυστίτιδας, ενώ όταν οδηγεί σε φλεγμονή του χοληδόχου πόρου, τότε έχουμε την ανάπτυξη χολαγγειίτιδας. Η τελευταία είναι μία εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση, ιδιαίτερα όταν επιπλέκεται με μικροβιακή λοίμωξη.

Αιτιολογία

Η χοληδόχος κύστη αποθηκεύει τη χολή που παράγει το συκώτι και η οποία χρησιμοποιείται στο λεπτό έντερο για την πέψη των λιπών. Η χολή περιέχει χοληστερόλη, χολερυθρίνη, νερό και χολικά άλατα (υπεύθυνα για τη διάλυση των λιπών).

Χολόλιθοι αναπτύσσονται όταν: α) υπάρχει υπέρμετρη απορρόφηση χολικών αλάτων από τη χολή, β) παρατηρείται υπέρμετρη απορρόφηση νερού από τη χολή ή γ) υπάρχει περισσότερη από το κανονικό χοληστερόλη στη χολή.

Παράγοντες Κινδύνου

Ως παράγοντας κινδύνου ορίζεται οτιδήποτε αυξάνει την πιθανότητα νόσησης από μία συγκεκριμένη πάθηση. Για τη χολολιθίαση, ως παράγοντες κινδύνου λογίζονται: α) η ηλικία > 60 ετών, β) το γυναικείο φύλο, γ) η παχυσαρκία, δ) ο σακχαρώδης διαβήτης, ε) η ταχεία απώλεια βάρους, στ) τα αντιχοληστερινικά σκευάσματα, ζ) η παρουσία αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων, η) το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό παθήσεων του χοληφόρου δένδρου και θ) οι αιμολυτικές παθήσεις του αίματος.

Συμπτωματολογία

Πολλοί άνθρωποι έχουν χολόλιθους αλλά δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Αυτοί, κατά κανόνα, δε χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση.

Από την άλλη πλευρά, στη συμπτωματική χολολιθίαση συνηθέστερα αναφέρεται πόνος στο δεξιό υποχόνδριο, ιδιαίτερα ύστερα από λήψη λιπαρού γεύματος, με αντανάκλαση στην πλάτη. Ο πόνος υφίεται μετά την πάροδο 30 τουλάγχιστον λεπτών. Επίσης, στα συμπτώματα συγκαταλέγονται η ναυτία, ο έμετος, η δυσπεψία, οι ερυγές και το “φούσκωμα”. Διάχυτος κοιλιακός πόνος, πυρετός, ρίγος ή ίκτερος υποδηλώνουν την ανάπτυξη είτε χολοκυστίτιδας ή χολαγγειίτιδας.

Διάγνωση

Το ιστορικό, η κλινική εξέταση και ορισμένες απλές αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις (λευκά αιμοσφαίρια, χολερυθρίνη, ηπατικά ένζυμα, κτλ) είναι ενδεικτικά της πάθησης. Ωστόσο, η τελική διάγνωση της χολολιθίασης και των επιπλοκών αυτής (χολοκυστίτιδας, χολαγγειίτιδας, κτλ) τίθεται αδιαμφισβήτητα με τη χρήση του υπερήχου άνω κοιλίας (US). Σπάνια απαιτείται άλλη απεικονιστική εξέταση.

Θεραπεία

Η θεραπεία της συμπτωματικής χολολιθίασης και των επιπλοκών της είναι η χειρουργική εκτομή της χοληδόχου κύστης, είτε λαπαροσκοπικά (το σύνηθες) είτε με την “κλασσική” ανοικτή μέθοδο. Άλλου είδους θεραπείες (λιθοδιαλυτικά φάρμακα, λιθοτριψίες, κτλ) έχουν πάψει πια να εφαρμόζονται.

Εικόνα 1. Παρασκεύασμα χολοκυστεκτομής. Διακρίνονται οι πολυάριθμοι χολόλιθοι, ύστερα από διάνοιξη της χοληδόχου κύστης.

« επιστροφή στα είδη παθήσεων